BÖLÜM VI

KEMİKLER, EKLEMLER VE KASLAR

Kazalar çok değişik şekillerde kemik, eklem ve kas zedelenmelerine neden olur. İlk yardım uygularken kırık, çıkık, burkulma, gerilme ve ezilme belirtilerine karşı uyanık olmalısınız. Kas ve eklem zedelenmeleri sıklıkla birarada görülür ve zedelenmenin kasa mı, ekleme mi, ya da tendona mı ait olduğunu söylemek güçtür. Yine kas veya eklem zedelenmesinin kırıktan ayrımını yapmak zor olabilir. Şüphede kalındığında, her zaman zedelenmeyi kırıkmış gibi ele almak gerekir.

Kırıklarda ilk yardımın ilk basamağı, zedelenmiş bölgeyi sabitleyerek kemiğin kırık ucunun hareket ederek sinirlere, kan damarlarına, veya iç organlara vereceği zararı önlemektir. Splintler zedelenmiş eklem veya kasları ayrı tutmaya böylece ciddi yaraların genişlemesini önlemeye de yarar. Kemik, eklem veya kas zedelenmelerinde ilk yardım bilgilerine geçmeden önce, splintlerin kullanımına ilişkin genel bilgilere gereksinimimiz vardır.

Splintler

Acil müdahalede herhangi bir sert nesne ya da materyal splint olarak kullanılabilir. Şemsiyeler, sopalar, tüfekler, değnekler, kürekler, telden yapılmış ağlar, tahtalar, mukavvalar, yastıklar ve katlanmış gazeteler vs. Kırık bir bacak sağlam olanına sabitlenebilir. Eğer mümkünse pnömatik veya traksiyon splintleri olarak bilinen hazır materyalleri kullanın.

Splintler; hafif, destekli, dayanıklı, sert ve kırığın alt ve üstündeki ekleme ulaşabilir uzunlukta olmalıdır. Uygun şekilde desteklenmemişse hasarlı bölgeyi yeterince sabitlemeyecektir. Giysiler, bandajlar, battaniyeler veya herhangi bir yumuşak malzeme yastık ve destek olarak kullanılabilir. Eğer kazazedenin üzerinde kalın giysiler varsa, splint giysi üzerinden uygulanarak gereken yumuşak destek sağlanmış olur.

Splintlerin bağlanması bandajlar, yapışkan şeritler, giysi veya uygun herhangi bir materyalle yapılabilir. Bir kişi splinti uygun pozisyonda tutmalı, bir diğeri bağlamalıdır.

Splintler sıkı olmalı ancak asla kan dolaşımını önleyecek sertlikte olmamalıdır. Kol veya bacaklara splint uygularken parmaklar açıkta bırakılır. Parmak uçlarında morarma veya soğuma varsa splint yada bandaj gevşetilir. Yaralanan bölge muhtemelen şişer. Doğru uygulanan bir splint bu nedenle zamanla sıkabilir.

Kırıklar

Kemikte ayrılma veya kopma kırık (fraktür) olarak tanımlanır. Açık ve kapalı kırık olmak üzere iki temel tipi vardır. Kapalı kırık, ciltte görünen açık bir yaraya yol açmaz, basit fraktür olarak ta bilinir (Şekil A). Açık kırık, ciltte açık yaraya yol açar. Bileşik fraktür de denir (Şekil B). Açık yaralar, kemiğin kırık ve keskin ucunun cildi delerek geçmesi veya kurşun gibi dışarıdan bir objenin girmesiyle oluşur.

Açık kırıklar genellikle kapalılara göre daha ciddidir. Daha geniş doku hasarlanmasına yol açarlar ve enfekte olabilirler. Kazazedeye kaba veya özensiz müdahale sonucunda kapalı bir kırık açık bir kırık haline gelebilir. Kırık olasılığı olan bir dokuya daima en büyük özeni gösterin.

Kırığı tanımak kolay değildir. Açık yada kapalı tüm kırıklar ciddi ağrı veya şok sebebi olabilirler. Kırıklar, hasarlanmış bölgede deformasyona veya doğal olmayan bir pozisyona yol açabilirler. Deformasyondan şüpheleniyorsanız hasarlı ve hasarsız bölgeleri karşılaştırın. Kırık sahasında ağrı, solukluk ve şişlik olabilir. Eğer kemik kırığı tam kemik kırığı ise organ sabit değildir (bükülür). Kazazede için kırık organı hareket ettirebilmek çok zor yada imkansızdır. Hareket ettirebiliyorsa, kazazede kırık kemik uçlarının birbirine sürtmesinden kaynaklanan bir gıcırtı duyabilir (crepitus) (karda yürürkenki ayak sesleri). Eğer kemik kırılmayıp çatlamışsa kazazede hasarlanmış vücut bölgesini fazla zorlanmaksızın hareket ettirebilir. Kemiğin kırık ucu cilt dışından görülebiliyorsa açık fraktürü tanımlamak kolaydır. Eğer kemik dışarı çıkmamışsa yara değerlendirilebilir ancak kırık kemiği tanımlamak yetersiz kalabilir. Bu durumda bir hasarlanmanın kırık, çıkık, burkulma, incinme olduğunu söylemek güç olabilir. Şüphedeyseniz splint uygulayın.

Kırıktan şüpheleniyorsanız şunları uygulayın:

  1. Kanamayı kontrol edin: Direk bası, indirek bası veya turnikeyle (son çare olarak)

  2. Şok tedavisi uygulayın.

  3. Gözleyin: ABC'yi. (havayolu, solunum ve dolaşım).

  4. Çıkarın: Kazazede itiraz etmezse hasarlanmış bölgedeki tüm takıları çıkarın. Giysileri nazikçe kesin. Böylece hasarlı bölgeyi hareket ettirmemiş ve daha ileri hasara yol açmamış olursunuz.

  5. Kontrol edin: Uç bölgelerde nabzı kontrol edin. Nabız alınamıyorsa, hasarlanmış vücut bölgesini nazikçe hareket ettirerek dolaşımı restore edin.

  6. Kapatın: Açık fraktürler de dahil olmak üzere tüm steril malzemelerle kapatın. Kırık kemik ucunu cildin içine doğru itmeyin. Yara üzerine aşırı basınç yapmaktan kaçının.

  7. Splint uygulayın: Kırık kemikleri düzeltmeye çalışmayın.

    1. Splint uygulamasının sonuna dek sürekli germe işlemi uygulayın.

    2. Splinti en alttan uca dek, aşırı olmamak kaydıyla sıkıca sarın.

    3. Distal nabızları, dolaşımın devam ettiğinden emin olmak için kontrol edin. Nabız alınamıyorsa splinti gevşetin (dolaşım düzelene, nabız alınana kadar). Kazazedeyi splint uygulasının sonuna dek hareket ettirmeyin.

  8. Tıbbi yardım isteyin: Tüm kuşkulu kırıklar profesyonel tıbbi yardım gerektirir.

Ön Kol Kırıkları

Ön kolda iki uzun kemik vardır; radius ve ulna. Her ikiside kırıldığında kol genellikle deforme görülür. Sadece biri kırıldığında ise diğer kemik bir splint işlevi gördüğünden kol nisbeten doğal bir görünümdedir. Kırıklar genellikle ağrı, hassasiyet, şişlik oluşturur ve hareket kaybına yol açarlar.

Yukarıdaki genel uygulamalara ek olarak, ön kol kırıklarında bulunabiliyorsa pnömatik (havalı) splint kullanın. Yoksa, biri elin dış yüzü tarafına yukarı, biri avuç içi tarafına aşağı olmak üzere iki yastıklı splint uygulayın. Splintin bilek-dirsek arasında yeterli uzunlukta olduğundan emin olun.

Ön kolu göğsü çaprazlayacak şekle getirin. Başparmak yukarıyı gösterecek şekilde avuç içini çevirin. Geniş bir askı ve kravat bandajla ön kolu şekil 6-2 deki pozisyonda sabitleyin. Bandaj dirseğin üstünü 10 cm kadar saracak uzunlukta olmalıdır.

Ön kol kırığını desteklemek için askı kullanımı

Üst Kol Kırığı

Üst kolda tek kemik vardır; humerus. Kırık dirseğe yakınsa dirsekte bir kıvrım yeri yokmuşcasına düz bir görünüm alabilir. Genellikle ağrı, hassasiyet, şişlik ve hareket kaybına yol açar. Genel prosedüre ek olarak aşağıdakileri yapın.

Kırık omuza yakınsa koltukaltına bir pet yada katlanmış bir havlu yerleştirin. Ön kolu ince bir askıyla destekleyip, kolu vücuda bağlayın. Kırık kolun orta kısmındaysa, kolun dış yüzüne yastıklı tek bir splint uygulayabilirsiniz. Splint omuzdan dirseğe kadar uzanmalıdır. Kolun vücuda bağlanmasını, ön kolun askıyla desteklenmesini sağlayın.

Kırık dirsekte veya dirseğe yakınsa kol bükülü veya düz olabilir. Kolu hangi pozisyonda bulduğunuza dikkat etmeden kolu düzeltmeye veya hareket ettirmeye kalkmayın. Bulduğunuz pozisyonda nazikçe splint uygulayın.

Kaburga Kırıkları

Akciğer, kalp veya göğüs duvarında gelişebilecek ileri bir hasarı en aza indirmek için kazazedeyi olabildiğince rahat bir pozisyona getirin. Kırık kaburgaya ilişkin en sık saptanan bulgu o bölgede ağrıdır. Kırık bölgesini tam olarak saptayabilmek için kazazededen ağrıyan yerini göstermesini isteyin. Derin soluma, öksürük veya hareket genellikle ağrı vericidir. Kazazede ağrıyı azaltmak ve göğsü sabitlemek için hareketsiz kalmalı ve el kırık üstünde olacak şekilde hasarlı bölgeye doğru eğilmelidir.

Kazazede rahat ise basit kaburga kırıklarını bağlamak, sarmak gerekmez. Eğer göğüs duvarının sabitlenmesi kazazedeyi dahada rahatlatıyorsa askı ve sargı kullanın (Şekil 6-4). Hasarlanmış taraftaki kolu göğsün karşı tarafına doğru, avuç içi göğüse bakacak, başparmak yukarıyı gösterecek şekilde ön kola 45 ° lik açı vererek yerleştirin. Geniş bandajlar kullanarak ve kolu göğüs duvarına yaklaştırarak sabitleştirme işlemini yapın.

Uyluk Kırıkları

Diz kapağı ile kalça arasında tek bir uzun kemik vardır: Femur. Femur (uyluk kemiği) kırıklarında bacağı hareket ettirmeye çalışmak kaslarda spazma yol açar, bu da ciddi ağrıya neden olur. Bacak stabil değildir ve kırığın altındaki bölgenin kontrolü tam olarak kaybedilmiştir. Bacak doğal olmayan bir pozisyondadır ve ayak parmakları dışa dönüktür. Kırılmış bacak, bacak kaslarının çekmesinden dolayı sağlam olandan kısa görünür. Kırılan kemiğin femoral arteri kesmesi nedeniyle çok ciddi kanama meydana gelebilir. Buna bağlı şok genellikle ağır olur.

Yukarıda anlatılan genel prosedüre ek olarak, bacağı nazikçe uzatın, biri iç biri dış tarafa gelmek üzere iki adet yastıklı splint uygulayın. Dıştaki splint ayaktan koltukaltına, içteki ayaktan kasığa kadar uzanmalıdır. Splint 5 bölgeden bağlanarak sağlamlaştırılır; ayak bileği, diz, kalçanın altı, pelvis çevresi, ve koltuk altından sağlamlaştırılır (Yukarıdaki şekil). Kırık kemiğe destek sağlamak amacıyla, bacaklar birbirinede bağlanabilir. Kazazedeyi splint işleminin sonuna dek hareket ettirmeyin.

Yanda kırık bacak için acil splint olarak düz tahta kullanılması görülmektedir.

Alt Bacak Kırıkları

Alt bacakta 2 uzun kemik vardır. Tibia ve fibula. İkisi birden kırılmışsa bacak genellikle deforme görülür. Sadece biri kırıldığında sağlam olan splint vazifesi görür ve bacak daha doğal bir görünümde kalır. Kırıklar genellikle ağrı, hassasiyet, şişlik ve hareket yokluğuna yol açarlar. Kırık ayak bileğinin hemen üstündeyse sıklıkla burkulmayla karıştırılır.

Yukarıda anlatılan genel prosedüre ek olarak bacağı nazikçe düzeltin, varsa pnömatik (havalı) splint uygulayın. Yoksa birer tane her iki yanına bir tane de altına olmak üzere üç yerinden yastıklanmış splint uygulayın. Diz altına ve topuğun hemen biraz yukarısına ilave yastık koyun (Alttaki şekil). Splint 4 yerden sabitlenmelidir: (1) kalçanın hemen altından, (2) dizin hemen üstünden (3) dizin hemen altından, ve (4) bileğin hemen üstünden. Bandajları kırık bölgesinin üstüne getirmeyin.

Bir yastık ve 2 taraflı splint genellikle işe yarar. Yastığı hasarlı bacağın yanına koyun bacağı nazikçe kaldırın ve yastığın ortasına yerleştirin. Yastığın uçlarından tutarak bacağın ön kısmında biribirine tutturun. İki tarafa splintleri yerleştirin. Bandajla tutturun.

Diz Kapağı Kırıkları

Diz kapağı patella olarak ta bilinir. Diz kapağında kırık görülebilirse de çıkık ve burkulma daha sıktır.

Yukarıdaki genel prosedüre ek olarak, bacak nazikçe düzeltilir, bulunabiliyorsa pnömatik splint uygulanır. Yoksa yastıklı bir tahta hasarlı bacağın altına yerleştirilir. Tahta en az 10 cm genişliğinde ve kalçadan topuğa uzanabilecek uzunlukta olmalıdır. Diz altına ve topuğun hemen üzerine ek yastık desteği konulmalıdır. Splinti 4 yerden bağlayın: 1. Kalçanın hemen altı 2. dizin hemen üstü ve 3. altı 4. ayak bileğinin hemen üstü. Diz kapağının üzerinden bandaj geçirmeyin.

Köprücük Kemiği Kırıkları

Köprücük kemiği klavikula olarak da bilinir. Ayakta dururken hasar görmüş taraftaki omuz düşüktür ve kazazede kolunu omuz düzeyinden yukarıya kaldıramaz. Dirseğinden tutarak omuzunu desteklemeye çalışır. Bu tipik duruş kazazedenin köprücük kemiğinin kırık olduğunu gösterir. Kemik cilt altında, yüzeye yakın uzandığı için kırık noktası deformite ve hassasiyetten de yararlanarak görülebilir.

Genel prosedüre ek olarak kazazedenin kolunu bükün ve göğsü çaprazlayacak şekilde yerleştirin. Avuç içi vücuda dönük başparmak yukarıyı gösterir pozisyonda olmalıdır. Kolu bu pozisyonda geniş bir askıyla destekleyin (Yandaki şekil). El dirsekten yaklaşık 10 cm kadar yüksekte olmalıdır. Geniş bir silindir bandaj veya herhangi bir geniş şerit yada giysi kazazedenin kolunu vücuduna sabitlemek için kullanılabilir.

 

Çene Kemiği Kırıkları

Alt çene mandibula olarak da bilinir. Kazazedenin soluma, konuşma, çiğneme ve yutma güçlüğü vardır. Çene hareketleri ağrı verir. Dişler normal konumlarından sapmış olabilir, dişeti kanaması görülebilir, şişlik gelişebilir. Bu durumda en önemli husus hava yolunun devamlılığını sağlamaktır.

Genel prosedüre ek olarak dört kuyruklu bandaj uygulayın (Yandaki şekil). Bandajın alt çeneyi öne doğru çektiğinden emin olun. Asla bandajı çeneyi arkaya itecek şekilde uygulamayın. Solunumu güçleştirirsiniz. Bandaj alt çeneyi destekleyip, sabitleyecek sıkılıkta olmalıdır, ancak boğaza baskı yapmamalıdır. Kusma durumunda kazazedenin bandajı kesebilmesi için yanında bir bıçak veya makas bulunmalıdır.

Kafatası Kırıkları

Kafatası kranium olarak ta bilinir. Bu durumda en temel tehlike beyin hasarı gelişebilmesidir. Kafatasının kırılıp kırılmadığı ikinci derecede önemlidir. İlk yardım prensipleri aynı olup ilk amaç daha ileri zararı önlemektir. Kafatası kırığına yol açan bazı travmalar beyin hasarı oluşturmayabilir. Bazen de kırığa yol açmayan küçük bir travma beyin hasarı oluşturabilir. Beyin hasarına ilişkin belirtiler oldukça çeşitli olduğundan travmanın beyni etkileyip etkilemediğini anlamak oldukça güçtür. Kafa travması geçiren bir kişi dikkatle ele alınmalı ve en kısa zamanda tıbbi bakım verilmelidir.

Beyin hasarının işaret ve belirtileri şunlar olabilir:

  1. Kafa derisinde yara, kafatasında deformasyon.

  2. Dengesizlik, güçsüzlük, şuurlu yada şuursuz.

  3. Ağrı, hassasiyet veya şişlik.

  4. Şiddetli başağrısı, bulantı ve kusma.

  5. Huzursuzluk, bilinç bulanıklığı ve yönelim bozukluğu.

  6. Kol, bacak veya yüz felci.

  7. Gözbebeklerinin büyüklüklerinde eşitsizlik, ışığa anormal cevap.

  8. Kulak, burun veya ağızdan kan veya berrak sıvı gelmesi.

  9. Soluk yada kızarmış cilt.

  10. Kulak arkasında morluk (çürük) (Battle işareti).

  11. Göze bir travma olmadığı halde gözaltında veya çevresinde morluk (Raccoon işareti).

Kafa travmasından kuşkulanıyorsanız şunları yapın:

  1. Kazazedeyi düz yatırın. Ellerinizle kafanın iki yanından tutarak başı ve boynu bulduğunuz pozisyonda sabitleyin.

  2. Havayolunu tesis edin. Çene ittirme manevrası yapın. Başı eğmemeye ve boynu germemeye dikkat edin.

  3. Parmak atın, ağızda yabancı cisim varsa çıkarmaya çalışın.

  4. Başı ve boynu doğal pozisyonda tutarak mümkünse boyunluk uygulayın (havludan boyunluk yapabilirsiniz).

  5. Yaranın üzerine steril bir bez koyun. Yara üzerine direk bası yapmayın veya düğüm atmayın. (Burun veya kulaktan kan yada berrak sıvı akışı varsa steril gaza emdirin fakat akışı durdurmayın.

  6. Şok tedavisi yapın. Boyun ve kafa hasarlanmasından şüphelenilen kazazedeler düz olarak yatıyor halde bırakılmalıdır. Kazazedenin ayaklarını yukarı kaldırmayın. Ağız kenarında kan veya kusmuk varsa yan çevirin fakat boynu düz tutun. Yemesi içmesi için birşey vermeyin.

  7. Acilen tıbbi yardım isteyin. Zaman çok önemli. Kafa, boyun hasarlanmaları mümkünse tıbbi personel tarafından tedavi edilmelidir. Eğitimli olmadığınız konularda birşeyler yapmaya kalkmayın.

Omurga Kırıkları

Omurga spinal kolon veya sırt kemiği olarak da bilinir. Omurga kırıklarında omurilik kesilebilir, zedelenebilir yada ezilebilir. Bu da ölüm veya felce sebebiyet verir. Omuriliğin zedelenmediği omurga kırıklarında tam düzelme şansı vardır. Kaza nedeni ile veya dikkatsiz müdahale sonucu omurganın döndürülmesi, bükülmesi onarılamaz hasarlara yol açabilir. Omurga kırıklarının temel belirtileri ağrı, şok ve felçtir. Ağrı, kırık noktasındadır ve diğer bölgelere yayılabilir. Şok şiddetlidir fakat belirtileri geç ortaya çıkabilir. Felç omurilik zedelenmişse ortaya çıkar. Kazazede bacaklarını hareket ettiremiyorsa zedelenme muhtemelen belde, kollarını hareket ettiremiyorsa boyundadır. Kaza sonrası bel veya boyun ağrısı tanımlayan bir kazazedeyi omurga kırığı varmış gibi ele almak gerekir.

Omurga kırığından kuşkulanıyorsanız şunları yapın:

  1. Kazazedeyi düz olarak yatırın. Başı ve boynu bulduğunuz pozisyonda iki elinizle tutarak sabitleyin.

  2. Havayolunu tesis edin (çene ittirme manevrası ile). Başı eğmemeye, boynu germemeye dikkat edin. Havayolunu, solunumu, dolaşımı kontrol edin.

  3. Parmak atın.

  4. Boynu ve başı doğal pozisyona getirin. Mümkünse boyunluk uygulayın. Ya da havludan boyunluk yapın.

  5. Kazazedeyi en rahat pozisyona getirin ve vücut ısısına dikkat edin.

  6. Şok tedavisi uygulayın. Ancak ayaklarını kaldırmayın. Ağız kenarında kusmuk, kan varsa boynu düz tutarak yan yatırın. Yedirmeyin, içirmeyin.

  7. Acilen tıbbi yardım isteyin. Zaman çok önemli. Çok gerekmedikçe hareket ettirmeyin. Kazazedenin vücudunu eğip bükmeyin. Başı öne, arkaya, sağa, sola hareket ettirmeyin. Oturmasına müsaade etmeyin.

Leğen Kemiği Kırıkları

Kırıklar sıklıkla düşme, ağır darbe ve trafik kazası benzeri kazalar sonucu oluşur. En büyük tehlike pelvis içi organların zedelenmesidir. Sidik torbasının yırtılması veya kırık kemiğin büyük kan damarlarını yırtması sonucu iç kanama tehlikesi vardır. En temel belirtileri ağrı, şok ve vücudun alt kısımlarını hareket ettirme yeteneğinin kaybıdır. Kazazede oturamaz, ayakta duramaz ve vücudu birbirinden ayrılıyormuş gibi hisseder.

Şok tedavisi uygulayın ancak ayaklarını kaldırmayın. Kesinlikle gerekmedikçe hareket ettirmeyin. Acilen tıbbi yardım isteyin.

ÇIKIKLAR

Kemik eklem içindeki yerinden zorlayıcı bir kuvvet sonucu çıkarsa çıkık oluşur. Genellikle kemik kendiliğinden yerine oturur. Bazen de kitlenir ve tekrar yerine konulana kadar çıkık kalır. Çıkıklar genelde düşme, çarpma sonucu arasıra da zorlu kas hareketleri sonucu meydana gelir. En sık çıkık görülen eklemler omuz, kalça, parmak ve çene eklemleridir. Çıkık esnasında kas, damar, bağlar ve tendonlar zedeleneblir. Temel belirtileri eklem yerinde hızla şişme, renk değişikliği, hareket kaybı, ağrı ve şoktur. Çıkığı yerine oturtmaya çalışmayın. Uygun olmayan girişimler sinir ve damarları zedeleyebilir, kemiği kırabilir. Bu tedaviyi tıbbi personele bırakmalı ve eforunuzu kazazedeyi mümkün olduğunca rahat ettirmeye harcamalısınız.

Çıkıktan şüpheleniyorsanız şunları yapın:

  1. O bölgedeki giysileri gevşetin.

  2. Kazazedeyi en rahat edeceği pozisyona getirin.

  3. Hasarlanmış bölgeyi askı, yastık veya splintle destekleyin.

  4. Şok için önlem alın.

  5. En kısa zamanda tıbbi yardım isteyin.

BURKULMALAR

Kemiği destekleyen bağların zedelenmesine burkulma denir. Genellikle bir kemiğin yerinden çıkması ve tekrar yerine oturması sonucu oluşur. Ayrıca eklemin normal hareket limitlerinin ötesinde şiddetli bükme veya çevirme hareketleri sonucu da olur. En sık burkulma görülen eklemler ayak, el bileği, diz ve parmaklardır. Bağlarda yırtılma, kopma daha ciddi bir tablo ortaya koyar. Kan damarlarının zedelenmesi ile kan eklem içine sızar ağrı ve şişliğe yol açar.

Burkulmada şüpheleniyorsanız şunları yapın:

  1. Splintle eklemi destekleyin ve bağları böylece istirahate alın. Dolaşımı etkileyecek sıkılıkta olursa splinti biraz gevşetin.

  2. Eklemi ağrı ve şişliği azaltmaya katkısı olması için kaldırın ve dinlenmeye alın.

  3. Soğuk uygulayın. Bunu ilk 24 saatte ve ciltte hasar oluşturmamak için giysi üzerinden yapın. Daha sonra kan dolaşımını hızlandırmak için ılık kompres uygulayın.

  4. Olabildiğince çabuk tıbbi yardım isteyin.

  5. Röntgen çekilip olmadığı kanıtlanana kadar tüm çıkıklara kırıkmış gibi yaklaşın.

İncinmeler

Kas veya tendonda yırtılmaya yol açan, aşırı gerginlik oluşturan nedenlerle meydana gelir. Aşırı ağırlıkta yüklerin kaldırılması, ani veya şiddetli hareket yada kasların normal limitleri ötesinde zorlanmasına yol açan herhangi bir aktiviteyle oluşabilir. Öncelikli belirtileri ağrı, zayıflık, katılık, şişme ve renk değişikliğidir.

İncinmeden kuşkulanıyorsanız şunları yapın:

  1. Şişme ve ağrıyı azaltmaya yardımcı olmak amacıyla hasarlanmış bölgeyi kaldırın ve istirahate alın.

  2. Soğuk uygulayın. İlk 24 saat. Daha sonra dolaşımı artırmak için sıcak kompres yapın.

  3. En kısa zamanda tıbbi ekip çağırın.

  4. Röntgen çekilene kadar tüm incinmelere kırıkmış gibi davranın.

EZİK

Ezik (çürük) cilt altı kanama nedeniyle ortaya çıkar. Ancak cilde hasar vermez. Öncelikli belirtileri ağrı, hassasiyet, şişlik ve renk değişikliğidir. Hasarlı bölge lokal irritasyona bağlı olarak önce kırmızıdır. Zamanla karakteristik ''siyah ve mavi '' (ekimoz) görüntü ortaya çıkar. Günler sonra cilt sarı veya yeşil renge döner. Genellikle ufak ezilmeler tedavi gerektirmez.

Şunları yapın:

  1. Ağrı ve şişi azaltmak için elevasyon yapın.

  2. İlk 24 saat buz, ondan sonra sıcak kompres uygulayın.

  3. Tıbbi ekip çağır